Głównym celem powstania zespołów jest wsparcie ewakuacji i przywracania zdolności do funkcjonowania Domów Pomocy Społecznej. Zespoły będą kierowane do działania przez Dowództwo WOT na wniosek Głównego Inspektora Sanitarnego lub odpowiedniego wojewody.
Do głównych zadań ZIK należy:
- pobieranie wymazów od mieszkańców, pracowników oraz personelu DPS oraz ich przekazywanie do laboratoriów;
- przeprowadzenie segregacji (triażu) mieszkańców, personelu i pracowników DPS w celu przygotowania ewakuacji do placówek medycznych;
- ewakuacja mieszkańców, personelu i pracowników do wskazanych placówek medycznych;
- dekontaminacja pomieszczeń, sprzętu oraz pojazdów użytych do ewakuacji;
- szkolenia mieszkańców, pracowników i personelu DPS w zakresie wdrożenia czynności mających na celu wyeliminowanie transmisji koronawirusa;
- odtworzenie pierwotnej zdolności DPS do funkcjonowania.
Podopiecznymi Domów Pomocy Społecznej są w większości osoby w podeszłym wieku, najczęściej przewlekle chore oraz niepełnosprawne. Jak wskazują doświadczania ostatnich dni placówki te stają się często szczególnie narażone na epidemię koronawirusa, dochodzi tam do niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby, a w skrajnych przypadkach do śmierci osób, które najczęściej są w grupie podwyższonego ryzyka. Do tej pory już w co najmniej kilkunastu DPS-ach na terenie całego kraju pojawiły się przypadki koronawirusa wśród pacjentów lub personelu.
Skutkiem uruchomienia tego mechanizmu będzie ograniczenia ryzyka zagrożenia życia dla pensjonariuszy i personelu DPS, a także przywracanie pierwotnej zdolności do ich funkcjonowania po rozwiązaniu sytuacji kryzysowej.
Brygady obrony terytorialnej w całej Polsce nawiązały kontakt ze wszystkimi Domami Pomocy Społecznej. Do tej pory bezpośrednie wsparcie zostało udzielone kilkudziesięciu placówkom. Pomoc DPS realizowana jest również przez jednostki podległe Dowódcy Generalnemu RSZ i Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Udzielane wsparcie obejmuje min. dostawy żywności i środków ochrony osobistej, kontrolę sanitarną, ewakuację medyczną personelu i pensjonariuszy, wsparcie logistyczne, pobieranie wymazów czy też przeprowadzanie wywiadów epidemiologicznych.
W ostatnim czasie jednostki WOT i przydzielone siły z innych RSZ brały udział w ewakuacji i przywracaniu funkcji pierwotnych w trzech DPS-ach, w: Koszęcinie, Drzewnicy oraz Kaliszu.
Wojska Obrony Terytorialnej prowadzą pierwszą w historii ogólnopolską operację przeciwkryzysową pod kryptonimem „Odporna Wiosna”. Żołnierze 16 Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej wykonują zadania na rzecz walki z koronawirusem już w dwa dni po wykryciu pierwszego przypadku zakażenia w Polsce. Każdego dnia w bezpośrednie działania zaangażowanych jest ponad 500 żołnierzy i przydzielonych pod dowództwo WOT podchorążych z Akademii Wojsk Lądowych. Celem operacji jest łagodzenie skutków kryzysu oraz wzmocnienie odporności na kryzys społeczności lokalnych. W ramach „Odpornej Wiosny” terytorialsi dostarczają żywność i leki, wspierają służby sanitarne i samorząd terytorialny, współpracują z ośrodkami pomocy społecznej i Caritasem, wspierają rodziny personelu medycznego, kombatantów, osoby starsze i przebywających w kwarantannie, oddają krew oraz prowadzą infolinię wsparcia psychologicznego.
