"Dziś znów jest czas, aby świat powiedział – nigdy więcej" – mówiła przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu Klara Kołodziejska-Połtyn.
Marsz wyruszył spod Synagogi pod Białym Bocianem i zakończył się pod pomnikiem upamiętniającym spaloną podczas Nocy Kryształowej synagogę przy ul. Łąkowej.
Rozpoczynając marsz przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu Klara Kołodziejska–Połtyn podkreśliła, że Nocy Kryształowa doprowadziła do największej tragedii ludzkości. "Podczas II wojny światowej zginęło ponad 60 mln ludzi na całym świecie, a zaczęło się od nienawiści – od malowania gwiazd na żydowskich domach i sklepach. Kiedy synagogi były przez Niemców palone, niszczone sklepy, a Żydzi byli mordowani i wywożeni do obozów koncentracyjnych świat milczał" – mówiła Kołodziejska–Połtyn.
Dodała, że po II wojnie światowej zrozumiano i uznano, że Holokaust nigdy więcej nie może się wydarzyć. "Kiedy 7 października Hamas zaatakował Izrael w najbardziej brutalny i barbarzyński sposób (…) to nie wyszli bojownicy o wolności, to wyszli płatni mordercy działający na zlecenie" – mówiła przewodnicząca.
Wskazała, że celem ataku na Izrael było "niedopuszczenie do zawarcia pokoju przez Izraele z państwami arabskimi". "Hamas popełnił dwie zbrodnie - mordując ludność cywilną Izraela i mordując ludność cywilną Strefy Gazy (…) teraz jest czas by świat pokazał – nigdy więcej" – mówiła Kołodziejska-Połtyn.
Wiceprezydent Wrocławia Sebastian Lorenc podkreślił, że Noc Kryształowa zapoczątkowała "mroczny czas w historii Europy". "Dziś po 7 października cień tamtych wydarzeń niestety wraca do Europy; przez wiele krajów, w tymi i przez Polskę, przetoczyła się dyskusja, ale też fala nienawiści wobec społeczności żydowskiej" – mówił Lorenc. Dodał, że "wspiera Izrael i opowiada się po stronie państwa i narodu, który został bestialsko zaatakowany przez terrorystów z Hamasu".
Konsul generalny Niemiec we Wrocławiu Martin Kremer przypomniał wydarzenia sprzed 85 lat. "Setki kobiet i mężczyzn zostało zabitych przez nazistów (…) pogromy te były zwiastunem systematycznego prześladowania i eksterminacji europejskich Żydów. Upamiętniamy ofiary narodowego socjalizmu, oddajemy hołd ocalałym i jesteśmy świadomi naszej odpowiedzialności" – mówił.
Dodał, że antysemityzm ponownie wybuchł po terrorze Hamasu z 7 października. "W internecie, mediach społecznościowych, na całym świecie, i co haniebne, także w Niemczech. Niemcy popełniły podczas II wojny światowej zbrodnię ludobójstwa, dlatego nasze +nigdy więcej+ musi być głośne" – mówił konsul.
Kremer powiedział, że Niemcy do 2024 r. przeznaczą miliard euro na "walkę z antysemityzmem, nienawiścią i dezinformacją". "Niemcy angażują się na szczeblu krajowym, międzynarodowym i europejskim na rzecz życia żydowskiego" – mówił.
Noc Kryształowa to pogrom ludności żydowskiej w Niemczech, który miał miejsce w nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. Do pogromów, które miały zorganizowany charakter, doszło też w wielu miastach ówczesnego Dolnego Śląska. Podczas Nocy Kryształowej spalono kilkaset synagog na terenie Niemiec, zbezczeszczono cmentarze żydowskie oraz kilka tysięcy sklepów i mieszkań żydowskich. Tej nocy zginęło blisko stu Żydów, a ponad dwadzieścia tysięcy wkrótce zostało osadzonych w obozach koncentracyjnych.(PAP)
Piotr Doczekalski
