Obecnie komitety do wyborów samorządowych mogą tworzyć partie polityczne i ich koalicje, stowarzyszenia i organizacje społeczne oraz przez wyborcy. Reguła ta dotyczy wszystkich trzech szczebli samorządu: gminnego, powiatowego i wojewódzkiego. Zmiana ma dotyczyć najniższego poziomu samorządu. Partie (oraz ich koalicje) stracą prawo do tworzenia komitetów w wyborach rad gminy i wyborach wójta.
Dalsze zmiany precyzują, że utrata prawa do tworzenia komitetu skutkować będzie tym, że partie polityczne nie będą mogły zgłosić swoich kandydatów do rad gmin oraz na stanowiska wójtów.
Ruch Samorządowy Bezpartyjni nazywa swój projekt „Stop partiom w samorządach” i uzasadnia go potrzebą wyrównania szans. Zgodnie z argumentacją zawartą w Uzasadnieniu partie polityczne mają obecnie bardziej korzystną sytuację. Korzystają bowiem z posiadanych funduszy, lokali, struktur oraz rozpoznawalnych w całym kraju nazw i znaków graficznych. Dodatkowa przewaga ma wynikać z preferencyjnego systemu losowania numerów dla list wyborczych.
Porównanie aktualnego brzmienia fragmentów Kodeksu Wyborczego z propozycjami zmian:
Artykuł 84
4. W wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz w wyborach wójta komitety wyborcze mogą być tworzone przez partie polityczne i koalicje partii politycznych, stowarzyszenia i organizacje społeczne zwane dalej „organizacjami” oraz przez wyborców.
propozycja zmiany:
4. W wyborach do sejmików województw i rad powiatów komitety wyborcze mogą być tworzone przez partie polityczne i koalicje partii politycznych, stowarzyszenia i organizacje społeczne zwane dalej „organizacjami”, oraz przez wyborców.
5. W wyborach do rad gmin oraz w wyborach wójta komitety wyborcze mogą być tworzone wyłącznie przez organizacje oraz przez wyborców.
Artykuł 399
1. Prawo zgłaszania kandydatów na radnych przysługuje: komitetowi wyborczemu partii politycznej, koalicyjnemu komitetowi wyborczemu, komitetowi wyborczemu organizacji, komitetowi wyborczemu wyborców.
propozycja zmiany:
1. Prawo zgłaszania kandydatów na radnych w wyborach do sejmików województw i rad powiatów przysługuje: komitetowi wyborczemu partii politycznej, koalicyjnemu komitetowi wyborczemu, komitetowi wyborczemu organizacji, komitetowi wyborczemu wyborców.
2. Prawo zgłaszania kandydatów na radnych w wyborach do rad gmin przysługuje: komitetowi wyborczemu organizacji, komitetowi wyborczemu wyborców.
Artykuł 478
1. Prawo zgłaszania kandydata na wójta przysługuje: komitetowi wyborczemu partii politycznej, koalicyjnemu komitetowi wyborczemu, komitetowi wyborczemu organizacji, komitetowi wyborczemu wyborców.
propozycja zmiany:
1. Prawo zgłaszania kandydata na wójta przysługuje: komitetowi wyborczemu organizacji, komitetowi wyborczemu wyborców.
