Czwartek, 28.03.2024 110

 

Pliki cookies 23:09
Serwis korzysta z plików cookies i innych technologii automatycznego przechowywania danych do celów statystycznych, realizacji usług i reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawień przeglądarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji na temat zarządzania plikami cookies znajdziesz w Polityce prywatności.
Reklama
Baltic Home
Mini Mistrzostwa Europy 2024

Rudawski park krajobrazowy

W kolejnym odcinku programu „Polska z góry 5” w CANAL+ online i Planete+ udamy się szlakiem Rudaw Janowickich – odkryjemy tajemnice atomowych sztolni oraz przepięknej Doliny Pałaców i Ogrodów.

© Materiały prasowe

Dolny Śląsk skrywa w sobie najpiękniejsze zakątki, które bez wątpienia warto odwiedzić w wolny weekend. W kolejnym odcinku programu „Polska z góry 5” w CANAL+ online i Planete+ udamy się szlakiem Rudaw Janowickich – odkryjemy tajemnice atomowych sztolni oraz przepięknej Doliny Pałaców i Ogrodów. Zapraszamy do podniebnej wyprawy w samo centrum Sudetów!

Kowary – kopalnie, szpitale i fabryka dywanów

Za punkt startowy kolejnego odcinka “Polski z góry 5” obieramy arcyciekawe Kowary. To mała miejscowość, ale z niezwykłą architekturą. Historyczny deptak przy ul. 1 Maja to jedna z niewielu głównych ulic w Polsce, wciąż odwołująca się do jedności robotników i ich święta. To własnie w Kowarach znajduje się duże, socrealistyczne osiedle na obrzeżach rynku, zbudowane tuż po wojnie z myślą o pracownikach kopalni. W mieście wydobywano rudy żelaza, a nawet potajemnie również uran. Pierwsze próby pozyskiwania cennego pierwiastka rozpoczęły się już w latach 20-tych XX wieku. Wydobycie kontynuowano po przejęciu miasta przez administrację polską - w szczycie zimnej wojny. W trzech polskich kopalniach zatrudnionych było blisko 8000 osób. W Kowarach, pod ścisłym nadzorem wojskowym i technologicznym, Rosjanie zbudowali tak zwane Zakłady Przemysłowe R-1. Przedsiębiorstwo działało nawet po oficjalnym zakończeniu eksploatacji złóż aż do lat 90., kiedy ostatecznie zostało zamknięte. Niedługo potem sztolnia udostępniona została turystom. Poza działalnością górniczą w Kowarach kwitł również przemysł tkacki – w 2009 roku splajtowała słynna kowarska fabryka wełnianych dywanów. Przez ponad 150 lat w mieście tkano doskonałej jakości produkty. Historycznych eksponatów można szukać na drogich aukcjach i targach osobliwości. Dziś na terenie fabryki działa małe muzeum.

Dolina Pałaców i Ogródów

W Kowarach znajduje się również pałac “Nowy Dwór”, który w latach powojennych służył jako placówka zamiejscowa Instytutu Energii Atomowej. Oczywiście, funkcja miała bezpośredni związek z wydobyciem w Kowarach uranu i zakładami R-1. Współcześnie Nowy Dwór jest własnością prywatną, niedostępną dla zwiedzających.

Przecinając las, docieramy nad pałac w Bukowcu. Obecny wygląd rezydencji wraz z otaczającym ją parkiem krajobrazowym zawdzięczamy Friedrichowi Wilhelmowi von Reden, pruskiemu ministrowi górnictwa, szczególnie zasłużonemu w modernizacji przemysłu na tutejszych ziemiach. Pałac w Bukowcu to pierwszy z rezydencjalnych przystanków na trasie „Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej” – całorocznego szlaku turystycznego, wyjątkowej europejskiej atrakcji.

Dolina Pałaców to nie tylko Kotlina Jeleniogórska, gdzie liczba dworów na kilometr kwadratowy jest większa niż słynnych Zamków nad Loarą, ale cały Dolny Śląsk pozytywnie odznacza się na tle Europy. Większość pałaców ukształtowana została w jednym, konkretnym okresie historycznym: w pierwszych dekadach XIX stulecia, w czasach rozkwitu niemieckiego romantyzmu i ideologii narodowych. W Pałacu w Mysłakowicach mieszkał sam król Fryderyk Wilhem III, a o formę architektoniczną zadbał Fryderyk Schinkel, nadworny projektant Hohenzollernów. Obecnie w jego niezwykłych wnętrzach mieści się szkoła podstawowa, do niedawna działało jeszcze gimnazjum.

Łomnica, Wojanów

W trakcie naszej podniebnej wycieczki kierujemy się do Łomnicy. W tutejszym pałacu, tak jak w Mysłakowicach, również działała szkoła, a w pozostałych budynkach pałacowych znajdowały się PGR-y. Po opuszczeniu placówki, zabytek zaczął w szybkim tempie niszczeć. W 1991 roku pałac został wykupiony przez potomków przedwojennych właścicieli Łomnicy, rodzinę von Küster. Ogromnym wysiłkiem finansowym i konserwatorskim przywrócili blask rodowym korzeniom. Dziś jest w znacznie lepszym stanie niż przed wojną. Niemieccy właściciele nie tylko są częścią lokalnej wspólnoty, ale wspierają również renowacje innych zabytków. W 2020 roku na terenie parku odtworzono cenną, szachulcową świątynię. Przeniesiony z Rząśnika Dom Modlitwy to świątynia wielowyznaniowa, wielokulturowa, odtworzona ponad podziałami jako regionalne muzeum.

Drugi z naszej listy pałaców znajduje się zaledwie sto metrów od Łomnicy. Po drugiej stronie rzeki Bóbr, trafimy do Wojanowa. Tu znajduje się chyba najbardziej emblematyczny budynek z Jeleniogórskiej Doliny Pałaców i Ogrodów. Najsłynniejszą właścicielką Wojanowa była pruska księżniczka Luiza Niderlandzka, córka króla Fryderyka Wilhelma.

Janowice Wielkie, Zamek Bolczów

Wycieczka w okolice Rudaw Janowickich nie mogłaby się odbyć bez samych Janowic Wielkich, które są górską stolicą pasma. Są pięknie położone, nad samym Bobrem, w nurcie którego poprowadzono aż cztery kolejowe mosty. To swoisty rekord Polski w przeliczeniu na liczbę mieszkańców. Najciekawsze są dwa położone na wschodnim krańcu Janowic. Jeden, podwieszany, kratownicowy, a drugi kamienny.

Janowice to przede wszystkim baza wypadowa w góry. We wsi rozpoczyna się popularny szlak wiodący w głąb centralnego grzbietu Rudaw. Spacerując trasą północ-południe zobaczymy nietypowy jak na Polskę południkowy układ gór, które szerokim, prostym wałem wbijają się w zbocza Karkonoszy. Na turystów czeka dziewięćdziesiąt kilometrów tras, zalesionych i łatwo dostępnych. Zbocza Rudaw zbudowane są w przeważającej mierze z granitów, a ich wschodnie partie, ze skał pochodzenia wulkanicznego, piaskowców i wapieni. Z wszystkich rudawskich wzniesień tylko Skalnik wyraźnie przekracza wysokość dziewięciuset metrów. Góry pozostają w cieniu wybijającego się na horyzoncie masywu Śnieżki. Zatrzymujemy się chwilę nad granitowym Zamkiem Bolczów, znacznie lepiej zachowanym niż Sokolec. Ta dawna siedziba rycerzy-zbójników to prawdziwa twierdza, spowita drzewami jak mroczną tajemnicą.

Kamienna Góra

Do kolejnego punktu na mapie lecimy na południowy wschód, w stronę Kamiennej Góry, poza skraj Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Naszym przewodnikiem będzie nabierająca górskiego charakteru rzeka Bóbr.

Kamienna Góra prezentuje typowo śląską szatę miasta, charakteryzującą się sporym wymieszaniem wątków architektonicznych - średniowiecznym układem rynku, dominacją w panoramie gotyckich kościołów i wolnostojącym ratuszem z wysoką wieżą. W przypadku Kamiennej Góry tylko ten ostatni element się nie zgadza. Neorenesansowy ratusz ulokowano bowiem trochę na uboczu po to, aby przyciągnąć ludzi w mniej uczęszczane rejony miasta.  Kamienna Góra posiada również swój zamek, niestety spalony do gołych ścian. Funkcję podporową budynku wzięły na swoje barki korony wyrastających z pogorzeliska wysokich drzew.

Podczas spaceru zabytkowymi uliczkami nie wolno przegapić Muzeum Tkactwa, które znajduje się w jednej ze starszych, barokowych kamienic. Na ekspozycję składają się zdobycze techniki rzemieślniczej i krosna z różnych okresów historii.

Krzeszów, Chełmsko

Dogodne usytuowanie Kamiennej Góry predysponuje ośrodek na bazę wypadową - z jednej strony blisko stąd w Rudawy Janowickie, z drugiej, południowej, do Krzeszowa i środkowych Sudetów, w kierunku czeskich granic. Krzeszów jest jedyny i niepowtarzalny. W tym starym, olbrzymim, pobenedyktyńskim opactwie króluje zachwycający barok. Fasada Bazyliki Mniejszej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny stanowi doskonały punkt na krótką lekcję historii sztuki. Dzięki zastosowaniu płycizn i półcieni barokowa fasada zdaje się poruszać, na swój sposób żyć. Dodatkowo, w przypadku Krzeszowa, kopuły wież bazyliki przypominają kręcone włoskie lody z nadplanową posypką.

Nasz podniebny spacer zakończymy w Chełmsku. To historyczna miejscowość, w której z zabytków najważniejszy jest rynek dawnego Chełmska, kościół i oczywiście tkacze domy. Rzemieślnicy przywędrowali w Sudety dwutorowo, na początku XVIII stulecia. Pierwsza grupa przybyła z dalekiej Bawarii, druga z Czech. To dla nich zbudowano kompleks „12 Apostołów”, dwukondygnacyjnych, szpiczastych, podcieniowych chałupek i połączonych w jedność ścianami szczytowymi, zlepionych formą i przeznaczeniem. Na dole każdego Apostoła znajdował się zakład tkacki i mieszkania, na poddaszu magazyn oraz część prywatna, pozostająca w gestii gospodarza domu.

Poznaj najciekawsze miejsca z perspektywy lotu ptaka: zobacz serię dokumentalną „Polska z góry 5” w CANAL+ online. Premierowe odcinki nowego sezonu na antenie Planete+ w każdy poniedziałek o godz. 18:30.

Komentarze (0)


Proszę zachować komentarze zgodne z regulaminem oraz zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Informujemy, że Administratorem poniższych danych osobowych jest DJAmedia Sp. z o.o., Piotrowice-Osiedle 16, 59-424 Męcinka. Dane osobowe zostały przekazane dobrowolnie i będą przetwarzane wyłącznie w celu przesłania zamieszczenia komentarza na portalu. Bez wyraźnej zgody dane osobowe nie będą udostępniane innym odbiorcom danych. Osoba, której dane dotyczą ma prawo dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania i usuwania poprzez kontakt z Administratorem: kontakt@dolnyslask24h.pl.

Zaloguj się, aby korzystać ze wszystkich funkcji komentarzy.

Dowiedz się więcej

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. dolnyslask24h.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Więcej wiadomości

Więcej