Gdańska Galeria Güntera Grassa jest domem jednej z największych na świecie kolekcji zmarłego w 2015 roku Noblisty – znajduje się tam aż 114 prac. Grass, urodzony w 1927 roku w Wolnym Mieście Gdańsku, przez całe życie chętnie powracał do rodzinnego miasta nad Bałtykiem tak w swoich podróżach, jak i w twórczości literackiej czy plastycznej. Jako autor Trylogii gdańskiej zyskał światową sławę w dziedzinie literatury. Nie wszyscy jednak wiedzą, że laureat literackiej Nagrody Nobla otrzymał gruntowne akademickie wykształcenie artystyczne na wyższych uczelniach w Düsseldorfie (gdzie studiował m.in. obok Josepha Beuysa) i w Berlinie (gdzie w późniejszych latach został rektorem macierzystej uczelni).
Dzięki współpracy z Gdańską Galerią Miejską w Muzeum Pana Tadeusza zaprezentujemy wystawę przygotowaną w 90. rocznicę urodzin artysty. Kuratorka Marta Wróblewska wybrała grafiki oraz rzeźby Güntera Grassa udowadniające, że jego twórczość plastyczna jest w nierozerwalny sposób związana z pisarstwem i nie są to jedynie ilustracje sensu stricto. Stanowią raczej pewnego rodzaju obrazowe dopełnienie treści, wizualizację motywów, metafor i pojęć, które Grass opisywał szczegółowo za pomocą literatury. Portretowane postacie, zwierzęta, rzeczy, pejzaże przeważnie nie są tym, czym na pierwszy rzut oka się wydają. Jednocześnie stanowią pewien zamknięty zbiór definiujący Grassowski mikrokosmos pojęć i idei. To znaki szyfrujące przekaz autora czynnie i żywo zaangażowanego w sprawy świata, zwłaszcza społeczności i ich małych ojczyzn. Dając głos i przyoblekając w obraz to obszerne repertorium symboli, Grass wypowiada się polifonicznie na tematy drobne i uniwersalne, dotykające zarówno wielkich narodów, jak i pojedynczych ludzi.
Wystawę Kolekcja gdańska w drodze pokazywano m.in. w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Galerii im. Sleńdzińskich w Białymstoku, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, zaś po prezentacji we Wrocławiu zostanie przeniesiona do Domu Norymberskiego w Krakowie, gdzie będzie częścią programu Festiwalu Conrada (24 października – 17 grudnia 2017). Wystawie towarzyszy katalog wszystkich prac znajdujących się w kolekcji.
kuratorka: Marta Wróblewska
współorganizator: Gdańska Galeria Miejska
PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH
na wszystkie wydarzenia wstęp wolny
wtorek, 8 sierpnia 2017, godz. 17.00
Wernisaż wystawy
środa, 9 sierpnia 2017, godz. 17.00
Geopoetyka i prywatne mitologie. Analiza marzeń sennych z Gdańska i Wrocławia
dyskusja
goście: Marta Wróblewska, Agnieszka Kłos
prowadzenie: Maria Marszałek
Traktując miasto jako tekst kultury, możemy analizować je podobnie jak obiekt artystyczny albo tekst. W odniesieniu do Gdańska i Wrocławia przydatnymi narzędziami metodologicznymi są kategorie traumy i wyparcia. Rysunki i rzeźby Güntera Grassa ukazują elementy prywatnej mitologii, która uzupełnia jego twórczość literacką. Gdańsk jest obecny w tekstach, ale prawie nie istnieje na obrazach. Zamiast niego są surrealistyczne zwierzęta i niepokojące hybrydy, archetypiczne motywy. Wrocław, podobnie jak Gdańsk, ma niestabilną tożsamość, która wynika z skomplikowanej i wielowarstwowej historii. Za pomocą literatury można ją cementować albo podjąć próbę jej rozchwiania. Czy obraz może pełnić funkcje analogiczne do funkcji snu w praktyce psychoanalitycznej? Czy analiza obrazu może pomóc w interpretacji tekstu i w zrozumieniu tożsamości miasta?
Agnieszka Kłos – współpracowniczka Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, od 2012 roku członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA), doktorantka Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (seminarzystka prof. Ewy Domańskiej). Od 2001 roku redaktorka magazynu „Rita Baum”. Autorka książek prozatorskich nominowanych do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza.
Marta Wróblewska – historyk sztuki, filolog, menadżer kultury, kurator, krytyk artystyczny. Doktorantka na kierunku Historia Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, od 2013 roku kurator w Gdańskiej Galerii Miejskiej, zaś od 2014 kierownik Gdańskiej Galerii Güntera Grassa. Autorka tekstów do katalogów wystaw i publikacji artystycznych oraz magazynów o sztuce m.in.: „Szum”, Kwartalnik Rzeźby „Orońsko”, „Arteon”, Kwartalnik „Fotografia” czy Portal O.pl.
Maria Marszałek – historyk sztuki, psycholog. Doktorantka na wydziale filologii polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracuje w Dziale Organizacji Wydarzeń Muzeum Pana Tadeusza oraz współpracuje z Dolnośląskim Centrum Zdrowia Psychicznego.
czwartek, 10 sierpnia 2017, godz. 17.00
Oprowadzenie kuratorskie po wystawie
prowadzenie: Marta Wróblewska
piątek, 11 sierpnia 2017, godz. 10.00
Pisarz o rybiej głowie
cykl Wakacyjne warsztaty dla dzieci
dzieci 7–12 lat
Kto skrył się w Muzeum Pana Tadeusza? Ma głowę turbota i ogon syreny… Schował się za postaciami ze swoich grafik, wmieszał pomiędzy ptaki w garniturach i zębate jaszczurki. Chociaż Günter Grass większą sławę zdobył jako pisarz, to przez całe życie tworzył również rysunki, litografie czy rzeźby. Często przedstawiał na nich zagadkowe stworzenia podobne do tych ze średniowiecznych bestiariuszy. Podczas zająć, posługując się techniką kolażu i instalacji, wykonamy własne miniaturowe bazyliszki.
wstęp wolny, ze względu na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują zapisy:
tel. 71 75 50 651 do 655
sobota, 12 sierpnia 2017, godz. 12.00
Dzieci i ryby
cykl Sobotnie warsztat rodzinne
dzieci 5–12 lat
Mówi się, że dzieci i ryby nie mają głosu. Zazwyczaj milczą również obrazy i rzeźby. Nie zawsze jednak musi tak być. Na wystawie prac Güntera Grassa odnajdziemy przedstawicieli podwodnego świata. Przyjrzymy się im dokładnie i w drugiej części warsztatu stworzymy morskie instrumenty dla rybnej orkiestry.
wstęp wolny, ze względu na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują zapisy:
tel. 71 75 50 651 do 65
sobota, 2 września 2017, godz. 12.00
Co pamięta miasto
cykl Sobotnie warsztat rodzinne
dzieci 5–12 lat
Miasta pamiętają więcej niż ludzie. Na budynkach zostają blizny po dramatycznych wydarzeniach, zaś stary układ ulic nie pasuje do nowych tras. Podczas warsztatu przyjrzymy się historycznym miastom takim jak Babilon i Rzym, ale też Wrocław i bliski Günterowi Grassowi Gdańsk. Poszukamy wspomnień na planach i fotografiach, a w praktycznej części zajęć zaprojektujemy własne miasta idealne.
wstęp wolny, ze względu na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują zapisy:
tel. 71 75 50 651 do 65
wtorek, 5 września 2017, godz. 17.00
Czytanie fragmentów prozy Güntera Grassa
Maciej Tomaszewski
Maciej Tomaszewski – od 1985 aktor Teatru Współczesnego im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu. W 1987 otrzymał ministerialną Nagrodę Artystyczną Młodych im. Wyspiańskiego. Jest czterokrotnym laureatem wrocławskiej nagrody „Złota Iglica”. Występował także w Teatrze Muzycznym-Operetce Wrocławskiej we Wrocławiu (1998), Teatrze Polskim w Szczecinie (2002–2006), Teatrze Rozmaitości w Warszawie (2003–2004) i warszawskim Teatrze Rampa na Targówku (2004). W 2003 otrzymał nagrodę aktorską za rolę Stuarta w spektaklu Zwycięstwo na II Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy. Znany także z ról w filmach i serialach telewizyjnych, m.in. Dzień świra, Sala samobójców, Prawo Agaty, Pierwsza miłość.
